พายุแม่เหล็กคืออะไร? เมื่อ ‘ดวงอาทิตย์’ อาจส่งผลให้ ‘โลก’ ไฟดับ สัญญาณหาย เห็นแสงออโรรา
เมื่อไม่นานมานี้เกิดแสงออโรราหรือแสงเหนือ-แสงใต้ในหลายประเทศทั่วโลก เช่น สหรัฐอเมริกา แคนาดา และญี่ปุ่น ความสวยงามของแสงหลากสีนี้เกิดขึ้นจาก ‘พายุแม่เหล็ก’ (Geomagnetic Storm) ที่จะส่งผลกระทบต่อสนามแม่เหล็กโลกในแมกนีโตสเฟียร์ (Magnetosphere) ของโลกอย่างรุนแรง ปรากฏการณ์นี้เริ่มเกิดขึ้นเมื่อมีการแลกเปลี่ยนพลังงานจากลมสุริยะ (Solar Wind) ไปยังสภาพแวดล้อมในอวกาศรอบๆ โลก ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในกระแสพลาสมา (สถานะที่สี่ของสสารนอกเหนือจากของแข็ง ของเหลว และก๊าซ) และสนามแม่เหล็กของโลกในแมกนีโตสเฟียร์ (Magnetosphere:บริเวณในอวกาศที่ล้อมรอบดาวเคราะห์ ซึ่งถูกควบคุมและปกป้องโดยสนามแม่เหล็กภายในของดาวเคราะห์ดวงนั้น) แต่นอกจากพายุแม่เหล็กจะส่งผลให้เกิดแสงเหนือ-แสงใต้ขึ้นแล้ว พายุแม่เหล็กนี้ยังส่งผลกระทบต่อเทคโนโลยีและระบบต่างๆ บนโลกได้ในหลายด้าน เช่น ระบบไฟฟ้า ระบบดาวเทียม ระบบการสื่อสารและนำทาง นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงของสนามแม่เหล็กอาจทำให้สัตว์บางชนิดสับสนทิศทางได้ เช่น นก วาฬ โลมา เต่าทะเล หรือปลาแซลมอน เนื่องจากในร่างกายสัตว์บางชนิดมีโปรตีนคริปโตโครม (cryptochrome) ที่มีปฏิกิริยากับสนามแม่เหล็กหรืออนุภาคแมกนีไทต์ที่ทำหน้าที่เป็นเข็มทิศชีวภาพได้ เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2025 NOAA ออกประกาศเฝ้าติดตามพายุแม่เหล็กโลกระดับรุนแรงมาก (G4:ความรุนแรงมีระดับ G1-5 รุนแรงจากน้อยที่สุดไปมากที่สุด) ในวันที่ 2 มิถุนายน 2025…
