บีดีไอปัดหมุดขับเคลื่อนประเทศไทยด้วย บิ๊กดาต้า-เอไอสู่ระบบใหม่ภาครัฐ หนุน “สร้างนโยบาย สร้างบริการ สร้างความเปลี่ยนแปลง” ยันครบรอบ 2 ปี เดินหน้า 3 แกนหลักปูพรมสู่คลังข้อมูลแห่งชาติ
นายประเสริฐ จันทรรวงทอง รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) กล่าวว่า ประเทศไทยกำลังเข้าสู่จังหวะสำคัญของการเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัลที่ข้อมูลและปัญญาประดิษฐ์ AI ไม่ใช่เพียงเครื่องมือสนับสนุน
แต่กลายเป็นโครงสร้างพื้นฐานใหม่ของประเทศ รัฐบาลจึงได้เร่งขับเคลื่อนนโยบายดิจิทัลเชิงรุก เพื่อให้เทคโนโลยีทำงานร่วมกับนโยบายอย่างบูรณาการ โดยหนึ่งในก้าวสำคัญคือการจัดตั้ง ‘คณะกรรมการ AI แห่งชาติ’ เพื่อกำหนดทิศทางการพัฒนา AI ของประเทศให้มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และเกิดประโยชน์สูงสุด
พร้อมยังมีการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น เช่น Cloud, Data Center, GPU Computing และแพลตฟอร์มโอเพนซอร์ส เพื่อรองรับการเติบโตของนวัตกรรมดิจิทัลในระยะยาว
อย่างไรก็ดี อีกหนึ่งภารกิจสำคัญ คือ การจัดตั้ง ‘National Data Bank’ หรือ ธนาคารข้อมูลแห่งชาติ ซึ่งรัฐบาลมุ่งหวังให้เป็นกลไกกลางในการรวบรวม จัดการ และเปิดใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ของประเทศอย่างปลอดภัยและโปร่งใส โดยมีสถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) หรือ บีดีไอ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมทำหน้าที่หลักในการออกแบบระบบและผลักดันการดำเนินงาน เพื่อให้ข้อมูลกลายเป็นรากฐานของการวางแผนเชิงนโยบาย การสร้างบริการสาธารณะ และการพัฒนานวัตกรรมที่ตอบโจทย์ของประเทศ
ธีรณี อจลากุล ผู้อำนวยการบีดีไอ กล่าวว่าบทบาทของบีดีไอในฐานะองค์กรขับเคลื่อนข้อมูลของประเทศ ด้วยเป้าหมายที่ชัดเจนและเป็นรูปธรรม คือ การทำให้ข้อมูลจากทุกภาคส่วน ไม่เพียงแค่ถูกจัดเก็บอย่างมีระบบ แต่สามารถนำไปใช้งานได้จริง เป็นเครื่องมือในการกำหนดนโยบาย ยกระดับบริการสาธารณะ และพัฒนานวัตกรรมที่ตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนได้อย่างแท้จริง
หัวใจสำคัญของภารกิจนี้ คือ การพัฒนาโครงการ แพลตฟอร์มการเชื่อมโยงและวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (ดีทู) (Data Integration and Intelligence Platform (D-II)) โดย D-II ไม่ได้เป็นการสร้างระบบข้อมูลขึ้นมาใหม่ แต่ทำหน้าที่บูรณาการและเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่แล้วจากหลายภาคส่วน รวมถึงการให้บริการวิเคราะห์ข้อมูลบนแพลตฟอร์มโดยทีมนักวิทยาศาสตร์ข้อมูลของบีดีไอก็เพื่อสนับสนุนการวางแผนเชิงนโยบายที่มีประสิทธิภาพ และขับเคลื่อนประเทศไทยสู่การเป็น Data-Driven Nation อย่างแท้จริง
โดยมีเป้าหมายสูงสุดคือการใช้ประโยชน์จากข้อมูลเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมที่ยั่งยืน ผ่านบริการสำคัญ อาทิ การสร้างถนนทางเทคโนโลยีของข้อมูล (Data Linkage Engine)เพื่อรองรับการเชื่อมโยงและใช้งานร่วมกับ D-IIData Catalog ระบบบัญชีข้อมูล และ D-IIAnalytics Services ทั้งที่มีอยู่แล้วในปัจจุบัน และที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพื่อให้เครือข่ายของถนนพร้อมรับการเชื่อมต่อกับระบบข้อมูลจากประตูของหน่วยงานต่าง ๆ
นอกจากนี้ยังมี Dashboard and Analytics Tools ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้หน่วยงานต่าง ๆ สามารถวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกและตัดสินใจบนพื้นฐานของข้อมูลจริงที่ถูกเชื่อมโยงเข้าสู่ระบบฯ รวมถึง Central Hashing กระบวนการแทนค่าข้อมูลสำคัญ โดยที่ไม่สามารถถอดรหัสหรือกระทำการใดๆ เพื่อที่จะกลับไปยังข้อมูลต้นฉบับได้หากไม่ได้รับอนุญาต เพื่อการปกป้องข้อมูลตามกฎหมายฯ
เธอ เสริมว่า บีดีไอยังเดินหน้าร่วมพัฒนา ThaiLLM หรือ Thai Large Language Model ซึ่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานปัญญาประดิษฐ์สำหรับภาษาไทย แบบ Open Source/Open License ซึ่งถือเป็นการรวมพลังกันพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน AI ภาษาไทย ที่เข้าใจบริบทของภาษาและวัฒนธรรมไทย เพื่อให้ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และนักเทคโนโลยี สามารถนำไปใช้งานและต่อยอดได้อย่างกว้างขวาง
ปัจจุบันโครงการ ThaiLLM ดำเนินการมาแล้ว 3 เดือน สามารถรวบรวมข้อมูลภาษาไทยจากกระทรวงดีอี สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา และเอกสารที่หอสมุดแห่งชาติเป็นผู้ถือสิทธิ์ได้แล้วเสร็จ รวมถึงมีการพัฒนาและใช้งาน ThaiLLM Data Bank ซึ่งมีปริมาณข้อมูลภาษาไทยมากกว่า 245GB และดำเนินการให้อยู่ในรูปแบบของโทเคนได้ประมาณ 55 ล้านล้านโทเคน หรือคิดเป็น 55% ของปริมาณเป้าหมายเพื่อทำการพัฒนาโมเดลขนาดเล็ก และขนาดกลางเบื้องต้น
ในขณะเดียวกัน บีดีไอ ยังเร่งพัฒนาศักยภาพกำลังคนควบคู่กันไป ผ่านการออกแบบร่างหลักสูตร เรียนรู้ด้าน AI และ LLM เพื่อเตรียมความพร้อมบุคลากรไทยให้สามารถเข้าใจ ออกแบบ และประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเชิงลึกผ่านการเรียนรู้ที่สามารถนำไปปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจำวัน โดยเน้นการเรียนการสอน และการประเมินทักษะแบบ Micro-Credentials เพื่อปูรากฐานให้เข้าใจถึงประโยชน์ของการนำข้อมูลมาวิเคราะห์ และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของโลก
ทั้ง D-II, ThaiLLM และการพัฒนากำลังคน คือ 3 แกนหลักที่ BDI ขับเคลื่อนควบคู่กัน เพื่อให้ประเทศไทยสามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูลอย่างเต็มศักยภาพ สร้างความเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ และยกระดับประเทศด้วยเทคโนโลยีที่ออกแบบมาเพื่อคนไทยอย่างแท้จริง
ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ / วันที่เผยแพร่ 26 พฤษภาคม 2568
Link : https://www.bangkokbiznews.com/tech/gadget/1182144
